نقد و بررسی کتاب تاریخ جنون
میشل فوکو در مقدمه کتاب «تاریخ جنون» خویش، خواهان نگاشتن شکل دیگر دیوانگیست. آن دیوانگیای که «خرد حاکم انسان، همسایه او را محبوس میکند و انسانها از طریق این عمل و با واسطه زبانِ بیرحمانه نادیوانگی با یکدیگر رابطه برقرار میکنند، و وجود یکدیگر را به رسمیت میشناسند». علاوه بر چنین خواستی، فوکو خواستِ دیگری هم دارد: دست یافتن به درجه صفرِ دیوانگی در سیر جنون؛ وی درجا منظور خویش را توضیح میدهد: «زمانی که برداشت انسان از جنون یکدست و نامتمایز بود، زمانی که مرزبندی میان عقل و جنون خود هنوز مرزبندی نشده بود» (همانجا).برای خرید کتاب تاریخ جنون هرمس همین حالا اقدام کنید
این نوشته درصدد فهم خواستهای فوکوست، که اگر خوب بر هر یک دقت کنیم، متکی بر قدرت تمیز و شناختِ خردِ خودانتقادگرِ مدرنیستیست؛ خردی که در تلاش فهم دیوانگیها و نادیوانگیهای خود است و نیز به موازات آن، در عملی انقلابیتر از انتقاد به خود، در جستجوی گذشتهایست که در زمانی، همخانه جنون بوده، و بدون هر گونه مرزبندی گفتوگویی طولانی با یکدیگر داشتهاند. بنابراین فوکو برای برآوردنِ خواستهایش مجبور است از دستور کار خردی تبعیت کند که پیشاپیش، راه جستجو را برای او تعیین و روشن میکند. اما از آنجا که این خرد از سویی در پیِ یادآوریِ همزیستانهاش با جنون نیز هست (گونهای نوستالژی؟)، خود عاری از جنون نیست: «باید این “شکل دیگر” را از همان ابتدای راهش توصیف کرد و دریافت که چگونه در یکسوی حرکت خود، خرد را به جا گذاشت و در سویی دیگر دیوانگی را، آنچنان که از آن پس خرد و دیوانگی نسبت به هم بیرونی شدند، راه بر هر گونه تبادل بستند و هر یک برای دیگری حکم مرده را یافتند» (همانجا). اما این ترکیبِ معرفتیِ خردِ جنونزده، آنقدر هشیار است و در فضایی از دانستگی به سر میبرد که قدرت تشخیصِ «قلمرو آرام و بیکشمکشِ انسان مدرنی که دیگر با دیوانه گفتگویی ندارد» (همانجا) را داشته باشد و هدفی برای خود جهت باستانشناسیِ سکوت بین خرد و جنون، طرحریزی کند. پس فوکو به عقلانیتِ مدرنیستیای انتقاد دارد که بین خرد و دیوانگی فاصله ایجاد کرده است. «در یک سو عقل را جای میدهد و در سوی دیگر جنون را و خلاء بین این دو را از طریق پزشکی که نماینده انسان عاقل است، پر میکند» (همانجا). از نظر فوکو، این سکوت و عدم گفتوگوی بین خرد و دیوانگی، شکل دیگر دیوانگیست. الف) درجه صفر دیوانگی در سیر جنون (نبود مرز میان عقل و جنون) می توانید خرید کتاب تاریخ جنون را از فروشگاه لیبرو انجام دهید.
رنسانس از نظر فوکو، دورهایست که به جنون در عرصه هنر، اندیشه و ادبیات مقامی والا داده میشود. عصری که خرد با زبان جنون سخن میگوید و با چهره دیوانه ظاهر میشود. در این زمان، بنابر باور فوکو خرد، جنون را نه چیزی جدا از انسان و فرای جهان، آنگونه که فرضاً قرون وسطا تلقی میکرد، بلکه در کنه وجود خودِ انسان و در خودِ جهان عیان میکرد. از مجموع انبوه تصاویرِ درخشانِ منتخب که فوکو از ادبیات و هنر نقاشیِ دوره رنسانس ارائه میدهد؛ میتوان به این نتیجه رسید که ذهن انسانِ آن دوره را دو چیز که یکی میتواند لایه عمیقتر دیگری باشد، به خود مشغول داشته است: ترس و وحشت؛ و نیز اکراه و سرزنش نسبت به خود. به تآویل فوکو انسانِ عصر رنسانس، «جنون» را راهبرِ همه ضعفهای انسانی میداند و این در حالیست که فوکو خود، آن معرفی را که چنین گزارش و برداشتی ارائه میکند، جنونزده قلمداد میکند. برای خرید کتاب تاریخ جنون میشل فوکو همین الان اقدام نمایید.
منبع :کلوب
هنوز بررسیای ثبت نشده است.